آرمرده
آرمرده یا ارامنه، یکی از قدیمی‌ترین اقوام جهان هستند و در طول تاریخ به دلایل مختلفی به مناطق مختلف جهان مهاجرت کرده‌اند. یکی از مناطقی که آرمردها به آنجا مهاجرت کرده‌اند، استان کردستان در غرب ایران است.
آرمردهای کردستان عمدتا در شهرهای سقز، سنندج و بانه زندگی می‌کنند. آن‌ها در این مناطق به زبان ارمنی صحبت می‌کنند و اعتقادات مذهبی آن‌ها مسیحیت هستند. یکی از ویژگی‌های مهم آرمردهای کردستان، حفظ فرهنگ و زبان خود است که در برخی مناطق به دلیل تبعیض و آمیزش قومی توسط دولت و جامعه بزرگتر، به خطر افتاده است. به دلیل فرهنگ و تاریخ بسیار قدیمی خود، دارای سنت‌های متعددی هستند که در برخی مناطق هنوز هم حفظ شده‌اند. یکی از این سنت‌ها، جشن توتی مانکونی است که در روزهایی از سال برگزار می‌شود و در آن آرمردها با هم خوشه‌های توتی می‌خورند و از طعم تازگی و شادی زندگی لذت می‌برند.
در طول سال‌های گذشته، زندگی آرمردهای کردستان به دلیل برخی مشکلات جدی تحت تاثیر قرار گرفته است. یکی از این مشکلات، تحریم‌های اقتصادی بر ایران و به تبع آن بر کردستان بوده است که باعث کاهش درآمد و افزایش بیکاری در این منطقه شده است. بنابراین، برای آرمردهای کردستان حفظ فرهنگ و زبان، محافظه کاری از سنت‌های خود، و ادامه زندگی در شرایط دشوار، بسیار چالش برانگیز است.
در نهایت، می‌توان گفت که آرمردهای کردستان با وجود مشکلاتی که در طول زمان با آن‌ها روبه‌رو بوده‌اند، همچنان توانسته‌اند فرهنگ و تاریخ خود را حفظ کرده و به عنوان یکی از اقوام قدیمی و با ارزش جهان، در منطقه کردستان و در کل ایران، شناخته شوند.
